تهدید جدی آب آشامیدنی در اروپا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ هزاران محل دفن زباله در سراسر بریتانیا و اروپا در دشت‌های سیلابی کشف شده است که در صورت نشت زباله‌های سمی به رودخانه‌ها، خاک و اکوسیستم‌ها، تهدیدی بالقوه برای آب آشامیدنی و مناطق حفاظت‌شده به شمار می روند. این یافته‌ها نتیجه نخستین بررسی محل‌های دفن زباله قاره‌ای است که به وسیله گاردین با همکاری Watershed Investigations  و Investigate Europe انجام شد. پاتریک بایرن، از دانشگاه جان مورز لیورپول گفت، با افزایش دفعات و شدت سیل‌ها و افزایش فرسایش ناشی از تغییرات اقلیمی، خطر نشت زباله‌ها به محیط زیست افزایش می‌یابد. این شامل زباله‌های فیزیکی مانند پلاستیک و مصالح ساختمانی و همچنین فلزات و مواد شیمیایی سمی مانند مواد شیمیایی پایدار (PFAS) و پلی‌کلر بی‌فنیل‌ها (PCBs) است.

بیش از ۶۱ هزار محل دفن زباله در سراسر اروپا شناسایی شده است که ۲۸ درصد آنها در مناطق مستعد سیل واقع شده‌اند

کیت اسپنسر، استاد ژئوشیمی محیطی در کالج کوئین مری گفت، «ما طیف وسیعی از زباله‌ها را در محل دفن زباله ساحلی فرسوده در تیلبری شناسایی کردیم، ازجمله چیزهایی که شبیه کیسه‌های خون بیمارستان هستند و ما درباره ده‌ها هزار نقطه می‌کنیم که اگر روکش نشوند و در معرض خطر سیل قرار داشته باشند، مسیرهای متعددی برای رسیدن به آب‌های زیرزمینی، آب‌های سطحی و زنجیره غذایی دارند».

تعداد محل‌های دفن زباله در سراسر اتحادیه اروپا تا ۵۰۰ هزار نقطه تخمین زده می‌شود. تقریباً ۹۰ درصد این تعداد، از جمله ۲۲ هزار محل در بریتانیا، پیش از مقررات کنترل آلودگی، مانند آسترهای محل دفن زباله که برای جلوگیری از نشت زباله طراحی شده‌اند، وجود داشتند. محل‌های دفن زباله مدرن و با مدیریت خوب، احتمالاً خطر کمتری دارند.

بیش از ۶۱ هزار محل دفن زباله در سراسر اروپا شناسایی شده است که ۲۸ درصد آنها در مناطق مستعد سیل واقع شده‌اند. مدل‌سازی‌ها نشان می‌دهد تعداد واقعی مکان‌های در معرض خطر سیل می‌تواند تا ۱۴۰ هزار باشد. این تلاش پیمایشی، بر اساس درخواست‌های داده‌های محل دفن زباله از ۱۰ کشور و با پشتیبانی اطلاعات منبع باز، مشکلی عمیق‌تر را برجسته می‌کند؛ نبود ثبت متمرکز محل‌های دفن زباله در اعضای اتحادیه اروپا.

داده‌های کشورهای عضو همچنان پراکنده، متناقض و اغلب دسترسی به آنها دشوار است. اسپنسر عنوان کرد، سوابق کافی وجود ندارد و تفاوت‌هایی در نحوه طبقه‌بندی مکان‌ها وجود دارد که مدیریت آنها را بسیار دشوار می‌کند. این بدترین سناریوست. بیشتر محل‌های دفن زباله ایمن خواهند بود، اما چند مکان حاوی مواد شیمیایی بسیار سمی می‌توانند مشکل‌ساز باشند.

بیش از نیمی از محل‌های دفن زباله مورد بررسی در مناطقی واقع شده‌اند که آب‌های زیرزمینی آنها استانداردهای کیفیت شیمیایی را رعایت نمی‌کنند که نشان می‌دهد محل‌های دفن زباله امکان دارد در ایجاد برخی آلودگی‌ها نقش داشته باشند. دستورالعمل دفن زباله اتحادیه اروپا که سال ۱۹۹۹ تصویب شد، دفن زباله‌های بدون پوشش را ممنوع و استانداردهای سختگیرانه‌ای را برای پذیرش زباله وضع کرد. اما قبل از آن، اقدامات کنترل آلودگی اگر اصلاً وجود داشت بسیار کم بود.

بیرن گفت: احتمالاً منابع آلودگی بسیار دیگری مانند کشاورزی و صنعت وجود دارد، اما یکی از راه‌های اصلی انتقال مواد شیمیایی از محل‌های دفن زباله از آب‌های زیرزمینی است.

وی متوجه شد شیرابه محل دفن زباله تاریخی در منطقه حفاظت‌شده طبیعی نیوگیت در ویلمزلو چشایر به نهری کوچک نشت می‌کند. آزمایش‌هایش نشان داد مواد شیمیایی سمی، به‌ویژه ترکیبات شیمیایی پایدار (PFA)در سطوحی 20 برابر بیشتر از حد مجاز برای آب آشامیدنی وجود دارد. در یونان، آزمایش‌ها نشان داد سطوح مواد شیمیایی پایدار بسیار فراتر از استانداردهای آب آشامیدنی است، همچنین جیوه و کادمیوم از محل دفن زباله سابق ماراتولاکا در کوه‌های تایگتوس که سالانه هزاران کوهنورد از آن بازدید می‌کنند، به رودخانه ندونتاس نشت می‌کنند. فرماندار کالاماتا گفت، این محل ژوئن 2023 فعالیت خود را متوقف کرده است و در حال حاضر هیچ مدرک یا داده‌ای برای اثبات هرگونه تأثیر زیست‌محیطی ناشی از فعالیت آنجا وجود ندارد.

بخشی از این آب امکان دارد منبع آب آشامیدنی باشد و تجزیه و تحلیل‌ها وجود تقریباً 10 هزار محل دفن زباله در مناطق آب آشامیدنی در فرانسه، انگلستان، اسپانیا، آلمان، هلند و ایتالیا را نشان داده است. بیش از 4 هزار مورد از محل‌های دفن زباله، محل‌های دفن زباله تاریخی در انگلستان و ولز هستند؛ بنابراین، بعید است در کنترل آلودگی قرار گیرند. هنوز مشخص نشده است آیا محل‌های دفن زباله در اروپا قبل از مقررات موجود وجود داشته‌اند یا خیر. در این رابطه بیرن عنوان کرد: تا وقتی نتوانیم تمام محل‌های دفن زباله، محتویات، نشتی آنها و اینکه آیا فرآیندهای تصفیه، زباله‌ها را تفکیک می‌کنند یا خیر، نمی‌دانیم و نخواهیم دانست میزان خطر برای سلامت انسان و آب آشامیدنی چه میزان است.

سخنگوی کمیسیون اروپا گفت، طبق دستورالعمل آب آشامیدنی، کیفیت آب «در شیر آب» باید در سراسر اتحادیه اروپا تضمین شود. این دستورالعمل شامل تعدادی استاندارد است که باید مورد نظارت و رعایت قرار گیرند. در صورت تجاوز از این استانداردها، کشورهای عضو باید اطمینان حاصل کنند اقدامات اصلاحی لازم انجام می‌شود. شرکت‌های آب در بریتانیا ارزیابی خطر انجام می‌دهند و برداشت‌های عمومی آب را مطابق با دستورالعمل‌ها نظارت می‌کنند. 

محل‌های دفن زباله واقع در امتداد ساحل بیشترین خطر فرسایش دارند. این تجزیه و تحلیل نشان داد ۳۳۵ محل دفن زباله در مناطق فرسایش ساحلی در انگلستان، ولز و فرانسه و ۲۵۸ محل دفن زباله در سراسر اروپا در فاصله ۲۰۰ متری ساحل هست که امکان دارد در معرض خطر فرسایش یا قرار گرفتن در معرض طوفان‌ها باشند.

اسپنسر، که به وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی (Defra) کمک می‌کند تا خطرناک‌ترین محل‌های دفن زباله را از میان یک هزار و 200 محل شناسایی‌شده با اولویت در انگلستان و ولز طبقه‌بندی کند، گفت، «این فقط نوک کوه یخ است». وی دو محل دفن زباله تخریب‌شده در ساحل را آزمایش کرد و دریافت محل دفن زباله لینموث در شمال شرقی غلظت بالایی از آرسنیک و محل دفن زباله لایم رجیس در جنوب غربی سطوح بالایی از سرب آزاد می‌کنند که هر دو می‌توانند باعث آسیب زیست‌محیطی شوند.

دفع غیرقانونی زباله نیز مشکل اساسی و یوروپل، آژانس اجرای قانون اتحادیه اروپا، آن را به عنوان یکی از سریع‌ترین حوزه‌های رشد جرایم سازمان‌یافته در اروپا شناسایی کرده است

وی عنوان کرد: امروزه باید خطرات بالقوه تغییرات اقلیمی و انتشار آلودگی مرتبط با آن را در تمام محل‌های دفن زباله تاریخی خود، نه فقط محل‌های ساحلی، درک کنیم. برای اصلاح این مکان‌ها به پول نیاز است. حدود ۸۰ درصد جمعیت بریتانیا در فاصله دو کیلومتری از محل‌های دفن زباله شناخته‌شده زندگی می‌کنند، که به طور نامتناسبی در محروم‌ترین مناطق کشور قرار دارند.

سال گذشته گزارشی از سوی آژانس امنیت سلامت بریتانیا نشان داد زندگی در نزدیکی محل دفن زباله فعال یا بسته که به خوبی مدیریت می‌شود، خطر قابل توجهی برای سلامت انسان ندارد، گرچه این تصویر برای مکان‌های تاریخی به دلیل کمبود داده‌ها چندان واضح نیست.

علاوه بر این، حیات وحش امکان دارد در معرض خطر باشد، زیرا حدود ۲ هزار محل دفن زباله در اروپا در مناطق حفاظت‌شده قرار دارند. بیرن در این رابطه گفت: می‌دانیم پلاستیک‌ها در حیات وحش، محیط زیست و بین انسان‌ها تجمع می‌یابند. شواهد فزاینده‌ای از اثرات منفی آنها بر سلامتی وجود دارد. نشت شیرابه‌های شیمیایی عامل اصلی آلودگی شیمیایی است. ما تالاب‌های مهمی در اطراف این مناطق داریم؛ بنابراین اگر این شیرابه‌ها به آنجا برسند، می‌توانند در حیات وحش تجمع یابند.

دفع غیرقانونی زباله نیز مشکل اساسی و یوروپل، آژانس اجرای قانون اتحادیه اروپا، آن را به عنوان یکی از سریع‌ترین حوزه‌های رشد جرایم سازمان‌یافته در اروپا شناسایی کرده است. فوریه، مقام های کرواسی ۱۳ نفر را که مظنون به دفن غیرقانونی دست کم ۳۵ هزار تن زباله از ایتالیا، اسلوونی و آلمان در کرواسی بودند و دست کم ۴ میلیون یورو سود برای مجرمان به همراه داشت، دستگیر کردند. 

در انگلستان، داده‌های آژانس محیط زیست ۱۳۷ پرونده‌ تحقیقاتی باز درباره دفن غیرقانونی زباله نشان می‌دهد که شامل بیش از 1 میلیون متر مکعب مواد می‌شود. در منطقه‌ کامپانیا در جنوب ایتالیا، میزان بالای مرگ و میر و بیماری به دفن غیرقانونی زباله‌های سمی به وسیله مافیا نسبت داده می‌شود. در انگلستان و ولز، با نرخ فعلی استفاده، ظرفیت باقی‌مانده‌ دفن زباله‌ می‌تواند تا حدود سال ۲۰۵۰ پایان یابد. مکان‌های جدید اغلب با نگرانی‌های زیست‌محیطی و مخالفت عمومی مواجه می‌شوند.